ENKELE WOORDEN OVER EROTIEK EN POTTEN DRAAIEN
KOEN DEPREZ
De beginletter van EROTIEK is E. Maar ook de E van pottendraaister Ethel Van den Daele. In een gesprek dat ik laatst met haar had, brengt zij het potten draaien in verband met erotische handelingen en poses. Toen ik haar vroeg wat ze nu precies bedoelde met opeenvolgende sexuele handelingen dan antwoordde ze me dit: ‘potten draaien begint steeds met de benen open en met de draaischijf tussen de dijen geklemd. En door mijn elle bogen tegen mijn knieën aan te drukken vind ik de nodige steun om aan de slag te gaan. Zachtjes voorover buigen betekent dat ik met de vette klei aan de slag kan. Het centreren zelf beschouw ik als het voorspel’.
Wat betekent centreren precies Ethel? Ethel: ‘Wel, de start is altijd bijzonder. Een draaischijf tussen mijn benen bezorgt me altijd een sensueel gevoel. Met mijn linker handpalm ondersteun ik dan de vette klei en met de andere hand hou ik tegelijkertijd het centrale deel van de klei omlaag. Op die manier zorg ik ervoor dat het centrum niet erectief wordt. En door met de handeling bezig te zijn zorg ik ervoor dat het centrum van de klei meer naar buiten wordt geduwd. Draaiende klei zo door mijn handen voelen geeft me een bijzonder lichamelijk genot. Een gevoel dat ik tot in mijn baarmoeder voel. En de klei daarna uit het middelpunt halen is echt wel een oefening op zich.
Scheppen je vingers tijdens het draaien van potten ook een vorm van erotisch genot? Ethel: ‘Op een bepaalt moment gebruik ik beide duimen. In het centrum van de klei maak ik dan een putje. Een vorm van duimpenetratie’. Nu kan ik even niet goed meer volgen. Ik stel haar de vraag wat dat gevoel nu precies inhield. Weer Ethel: ‘Dat is hetzelfde gevoel als wanneer je in iets warms binnen dringt. Duimen die symmetrisch gepositioneerd zijn van elkaar en steeds dieper en dieper in de materie dringen. ‘Hoe diep dan wel?’ vroeg ik dan. Ethel: ‘Hoe dieper ik geraak hoe meer er tussen mijn beide duimen een kleien worstje boven komt. En eens ik helemaal de gewenste diepte heb bereikt vinger ik uiteindelijk het worstje uit het centrum en belandt het restant in de recup. ‘Iets dat je ook met mannen doet’ repliceerde ik nog net voor ze vertrok. (Knipoog)
Tedere keramiek
Omarmt, verbindt en verwondert
“Ik denk en onderzoek heel intuïtief. Ik raak en word aangeraakt, in mijn esthetiek en in mijn zijn.” Met haar keramiek evoceert Ethel Van den Daele op zintuiglijke wijze haar waarden en deugden. Het resultaat is intiem, kwetsbaar en hoopvol. Laverend tussen de binnen- en de buitenwereld smeedt ze haast een mystiek verbond. Beide zijn onlosmakelijk verbonden. Balancerend tussen extrovert en introvert vormt haar klei de spreekwoordelijke lijm.
Ethels ontwerpen vertellen een verhaal. “Ik ben altijd met vormgeving bezig geweest, maar ontwierp nooit een vorm om de vorm. Mijn esthetiek bestaat niet zonder techniek of narratieve context. Dat typeert mij ook in mijn vak als interieurvormgever, waar ik klare lijnen beoog. The imperfect perfect is niet aan mij besteed. Mijn persoonlijkheid zit dat in de weg. Reflecterend op haar jeugdjaren herinnert Ethel zich haar expressieve karakter, dat wel eens botste met haar rationele kijk op de dingen. Doorheen de jaren vond ze werkend met de handen een balans: “In mijn keramiek omarmen ratio en expressie elkaar.”
Zintuiglijk
“Mijn vormentaal draait om een haast ongrijpbaar gevoel dat zowel sierlijk als teder is. Bij elk van ons functioneren onze zintuigen anders. Dat maakt onze ervaringen, verhalen en herinneringen uniek. Als elk object een esthetische dimensie heeft, dan heeft ook elke ervaring van die objecten dat. Dat werd één van mijn fundamenten.” Als interieurarchitecte en keramiste ervaart Ethel de visuele interpretatie van haar omgeving als bepalend: “Het maakt mij tot wie ik ben. Het verklaart de vormgeving van mijn keramiek, die ik als een reflectie van mijn ‘zijn’ beschouw. In een ruimte zal ik steevast alle ballast weggommen, om ze vervolgens terug aan te kleden in haar puurheid. Slechts ontdaan van het onnodige kan ik terugplooien op het essentiële”
“Als keramiste ervaar ik het denken en zien met mijn handen als mijn échte zintuiglijkheid. Daarin bekwaamde ik me geleidelijk aan. Zoals in mijn beroep wou ik de lijnen uitzetten, maar ik moest aanvaarden dat je klei slechts begeleidt, maar nooit op een dominante manier. Je hebt techniek nodig om te kleien, maar het mag niet doorslaggevend zijn. Stapsgewijs leerde ik te zien met mijn handen en begreep ik de kunst van het balanceren. Vandaag voel ik het aan de klei als ik zelf niet gecentreerd ben.”
Bewustzijn
Ethels werk vraagt niet enkel om waargenomen, maar ook om ervaren, te worden. “Mijn aanpak is er één van vertragen en herhalen. Mijn concepten worden vanuit de buik gevoed en vormgegeven.” De beleving staat voorop, ook in de queeste naar zelfcreatie, waarbij mijn parcours minstens zo boeiend ervaar als mijn doel. Ik hou ervan te weten waaraan ik begin, zonder noodzakelijk te beseffen waar ik eindig. In de toekomst wil ik nog vrijer werken, meer loskomen van de draaischijf. Wat ik maak, mag en moet een reflectie van mezelf zijn. Ik kijk altijd van binnen naar buiten met een groeiende graad van bewustzijn.”
Uit Ethels werk spreekt liefde, openheid, gevoeligheid, respect, maar ook alertheid, luciditeit en creativiteit. Haar klare en heldere lijnen duiden een verlangen naar de essentie. Ze vindt haar groeiende signatuur in de stempels die ervaringen op haar ziel zetten. Dankzij een hoogstpersoonlijke vormgeving maakt Ethel verbinding met haar omgeving. “Eenvoud en rust zijn mijn sleutelbegrippen en de natuur mijn inspiratiebron. Ik ben erg zintuiglijk, betrokken en heb een zorgvuldige aandacht voor het detail.”
Tekst :
Koen Van der Schaeghe
Jardin d’écriture